Als je plannen maakt om doelen te bereiken, leer je tegenwoordig al snel de SMART methode. Er is ook veel kritiek op deze methode, en dan ontstaan er alternatieven. Hoe kun je nu doel- en actiegericht werken zonder verdwaald te raken in een discussie over SMART- of andere methodes? Wat is er handig aan deze methode en wat niet, en waarmee kun je het aanvullen?
Laten we eerst eens kijken wat SMART inhoudt. Veel mensen kennen de betekenis van het acroniem al uit het hoofd, en dat is ook meteen het handige ervan. SMART staat voor de beginletters van Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. De beginletters en bijbehorende termen kun je daarmee als check gebruiken of jouw plan wel actie- en doelgericht genoeg is. Dat is de sterke kant van deze methode. Regelmatig zet ik dit in bij training en begeleiding.
Wanneer je een doel formuleert, is het bijvoorbeeld verstandig om te kijken of het wel Specifiek genoeg is. Of anders gezegd: is je doel niet te vaag. Daarnaast is het zinvol om aan te geven hoe je kunt meten of je doel is bereikt. Anders weet je immers niet wanneer je klaar bent. En is je doel Acceptabel, voor jezelf en voor je medewerkers of collega’s? Is het Realistisch of kun je nu eigenlijk al weten dat het niet haalbaar is? Wanneer je aangeeft wanneer het ‘af’ moet zijn, houd je het Tijdgebonden. Dat alles om te zorgen dat het behapbaar is en blijft. Een voorbeeld. Een doel als: ‘Beter bereikbaar zijn’ is wel heel vaag. ‘Over 3 maanden neem ik in 94% van de situaties mijn telefoon binnen 3 keer op’ is SMART.
Vaak komt bij het formuleren van zo’n doel naar voren dat er iets mist. Doelen zijn soms lastig SMART te maken en na een paar weken of maanden alweer achterhaalt. Wat kan helpen, is je afvragen of je doel echt betekenis heeft, of het waarde toevoegt. Kun je er achter staan? Zit er een toekomstgedachte in? Past het bij je drijfveren en geeft het je energie?
De SMILE van Jaap Peters kan hier helpen:
Story: zit er een verhaal achter? (of zijn het losse flodders)
Mission driven: gaat het ergens over? (of ben je met je eigen subsysteem bezig)
Intelligence: Is er over nagedacht? (of ga je voor kortetermijnwinst)
Love: zit er liefde voor het vak in? (of is het liefde voor het geld)
Empowered: levert het energie op (of kost het alleen energie)
(bron: ‘bij welke reorganisatie werk jij’, Jaap Peters)
Nogmaals ons voorbeeld: het verhaal achter het verbeteren van je bereikbaarheid kan zijn dat je klaar wilt staan voor je klanten als ze een belangrijke vraag hebben. Op lange termijn heb je daar meer aan, ook omdat jouw klanten en relaties aan elkaar zullen vertellen dat jouw service zo goed is. Dan is het zonde dat je een telefoontje mist omdat je met interne zaken bezig bent. Wat jou drijft is namelijk de kwaliteit van je dienstverlening, daarom houd je van je vak en daar krijg je weer energie van. Wanneer je dit doel met een SMILE formuleert, helpt het je om ook anderen daarin mee te nemen. Want het kan zomaar zijn dat deze bereikbaarheid niet alleen voor jou individueel verbeterd moet worden, maar voor de hele afdeling of organisatie.
Welk SMARTe doel heb jij voor het komende jaar, en kun je daar een SMILE in kwijt? Ik ben benieuwd!
